|
|
Historia oryginału Ikony MB
Nieustającej Pomocy
Jednym z najczęściej używanych wśród chrześcijan wezwań odnoszących się do
Matki Bożej jest zawołanie: „Nieustająca Pomoc”. Przede wszystkim sięgają
po nie ci najbardziej smutni i potrzebujący, którzy odczuwają szczególnie
wielką potrzebę miłości, wsparcia i opieki. Oryginał obrazu jest wschodnią
ikoną, przedstawiającą Matkę Bożą Bolesną. Ikona ta została namalowana, by
pobudzić naszą nadzieję i ożywiać modlitwę. Jej duchowe przesłanie jest
więc ważniejsze od jej piękna artystycznego.
Patrząc na wizerunek Matki Bożej Nieustającej Pomocy należy mieć zawsze na
uwadze fakt, iż mamy do czynienia z ikoną, namalowaną przez anonimowego
autora według stylu Matki Bożej Bolesnej.
Greckie słowo eikón, od którego pochodzi termin ikona, oznacza obraz.
Pismo Święte Nowego Testamentu słowo to stosuje przede wszystkim i na
pierwszym miejscu do Jezusa Chrystusa. To On jest obrazem (ikoną)
niewidzialnego Boga (np. Kol 1,15; Hbr 1,3). Mówiąc jednak potocznie o
ikonie, wskazujemy na obraz przedstawiający Chrystusa, Matkę Najświętszą
lub świętych.
Ikona jest jednak czymś więcej aniżeli zwykłym przedstawianiem czy
pamiątką wydarzeń bądź osób z przeszłości. Ikona czyni obecnym to, co
przedstawia. Jest ona miejscem spotkania tajemnicy Boga z ludzką
rzeczywistością. Dlatego ikona nigdy nie jest zwyczajnym elementem
dekoracji ołtarza. Ona jest ołtarzem niejako sama w sobie.
Większość twórców ikon to anonimowi malarze. Tak też jest z ikoną MBNP,
chociaż z dużym prawdopodobieństwem można przypuszczać, że jej autor był
mnichem pochodzącym z wyspy Krety.
**************
Wizerunek Matki Bożej Nieustającej Pomocy został namalowany na desce o
wymiarach 54 cm x 41,5 cm. Na przestrzeni wieków otrzymał dwa główne
tytuły: Matka Boża Bolesna, trzymająca na ramieniu swego Syna, mającego
kiedyś podjąć mękę krzyżową, o czym świadczą przedstawione po bokach
anioły, niosące narzędzia tej męki. Drugi natomiast tytuł: Matka Boża
Nieustającej Pomocy, wyrósł z pobożności, która dopatrywała się w
wizerunku ikony, czule spoglądającą na swych czcicieli Matkę, gotową
pośpieszyć im z pomocą w każdej potrzebie.
Ikona przedstawia cztery święte postacie: Dziewicę Maryję,
Dzieciątko Jezus oraz świętych archaniołów Michała i Gabriela. Postacie te
opisują litery, umieszczone w tle ikony:
MP - QU Matka Boga (po obu stronach górnej części obrazu)
‘IC - XC Jezus Chrystus (po prawej stronie głowy Dzieciątka Jezus)
OAM Archanioł Michał (nad aniołem, po lewej stronie oglądającego obraz)
OAG Archanioł Gabriel (nad aniołem, po prawej stronie).
Maryja, a właściwie połowa Jej postaci, jest przedstawiona w
czerwonej tunice, granatowym płaszczu od spodu zielonym i w niebieskim
nakryciu głowy, przykrywającym włosy i czoło. Na welonie, w jego środkowej
części, znajduje się złota gwiazda z ośmioma prostymi promieniami, a obok
malarz umieścił krzyż promienisty na wzór gwiazdy. Głowę Najświętszej
Dziewicy otacza, tak charakterystyczna dla szkoły kreteńskiej, kolista
aureola.
Oblicze Maryi jest lekko pochylone w stronę Dzieciątka Jezus trzymanego na
lewej ręce. Prawą, dużą dłonią o nieco dłuższych palcach,
charakterystycznych dla obrazów typu „Hodigitria” – znaczy „wskazująca
drogę”, Maryja obejmuje ręce Zbawiciela. W spojrzeniu Jej można wyczytać
czuły smutek, a nie patrzy na swojego Syna, lecz wydaje się przemawiać do
patrzącego na obraz. Miodowego koloru oczy i mocno podkreślone brwi dodają
Jej obliczu piękna i wyniosłości.
Dzieciątko Jezus jako jedyne przedstawione jest w całości. Spoczywając na
lewym ramieniu Matki, swoimi rączkami ujmuje mocno Jej prawą dłoń.
Przyodziane jest w zieloną tunikę z czerwonym pasem i okryte czerwonym
płaszczem. Opadający prawy sandał z nóżki pozwala dostrzec spód stopy, co
może symbolizować prawdę, że będąc Bogiem jest także prawdziwym
człowiekiem. Jezus posiada włosy koloru kasztanowego, a Jego rysy twarzy
są bardzo dziecięce.
Stopy i szyja Dzieciątka wyrażają jakby odruch nagłego lęku przed czymś,
co ma niechybnie nadejść. Tym natomiast, co wydaje się przerażać małego
Jezusa, jest wizja męki i cierpienia, wyrażona poprzez krzyż i gwoździe
niesione przez Archanioła Gabriela. Po drugiej stronie obrazu Archanioł
Michał ukazuje inne narzędzia męki krzyżowej: włócznię, trzcinę z gąbką i
naczynie z octem.
Maryja, pomimo że jest największą postacią obrazu, nie stanowi jego
centralnego punktu. W geometrycznym środku ikony znajdują się połączone
ręce Matki i Dziecięcia, przedstawione w taki sposób, że Najświętsza
Dziewica wskazuje na swojego Syna, Zbawiciela i Syna Bożego w jednej
Osobie, Który ofiarował życie za nas wszystkich. Mamy tutaj do czynienia z
typem ikony zwanej „hodigitria” – bo Maryja wskazuje na Chrystusa, Który
sam siebie nazwał „Drogą, Prawdą i Życiem” (J 19,25).
23 czerwca 1867 roku dziekan Kapituły Watykańskiej uroczyście koronował
Obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy, wyrażając tym samym oficjalnie akt
uznania dla maryjnej ikony, czczonej od kilku już wieków. Od tego momentu
nabożeństwo do Matki Nieustającej Pomocy zaczęło nieustannie wzrastać,
rozszerzając się po całym świecie.
W roku 1876 ustanowiono święto Błogosławionej Dziewicy Maryi pod wezwaniem
Nieustającej Pomocy, z własnym oficjum, modlitwami i czytaniami mszalnymi.
Początkowo celebrację tego święta ustalono na niedzielę poprzedzającą
uroczystość św. Jana Chrzciciela, później natomiast wyznaczono 27 czerwca
jako dzień poświęcony Matce Bożej Nieustającej Pomocy.
źródło: www.kinga.mbnp.org.pl
|
|